Trong lĩnh vực xây dựng, giấy phép xây dựng là một trong những văn bản pháp lý quan trọng, bắt buộc phải có trước khi khởi công công trình. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định, giấy phép xây dựng có thể bị thu hồi theo quy định của pháp luật. Vậy khi nào giấy phép xây dựng bị thu hồi và trình tự thu hồi được thực hiện ra sao? Bài viết này Trường Lũy sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về các trường hợp bị thu hồi Giấy phép xây dựng và quy trình thực hiện theo quy định mới nhất.
I. Giấy phép xây dựng là gì?
Theo quy định tại Luật Xây dựng 2014, giấy phép xây dựng là văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho chủ đầu tư để thực hiện xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo hoặc di dời công trình. Việc cấp phép nhằm đảm bảo hoạt động xây dựng diễn ra đúng quy hoạch, đúng pháp luật, đồng thời đảm bảo an toàn cho người và tài sản trong quá trình xây dựng.
II. Các trường hợp bị thu hồi Giấy phép xây dựng theo quy định hiện nay
Theo khoản 1 Điều 53 Nghị định 15/2021/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 35/2023/NĐ-CP), có hai trường hợp chủ yếu mà trong đó cơ quan có thẩm quyền sẽ thực hiện thu hồi Giấy phép xây dựng, bao gồm:
1. Giấy phép xây dựng được cấp không đúng quy định của pháp luật
Trường hợp này thường xảy ra do lỗi chủ quan của cá nhân/tổ chức đề nghị cấp phép hoặc do cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép mắc sai sót. Cụ thể bao gồm các tình huống:
- Hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng có thông tin giả mạo, sử dụng giấy tờ không hợp pháp hoặc sai sự thật.
- Giấy phép xây dựng được cấp sai thông tin do lỗi của cơ quan cấp phép, chẳng hạn như sai diện tích, sai chủ đầu tư, sai vị trí công trình,…
- Giấy phép xây dựng được cấp không đúng thẩm quyền, tức là không thuộc phạm vi quản lý của cơ quan đã cấp giấy phép.
- Không đáp ứng các điều kiện cấp phép theo quy định, ví dụ như công trình nằm trong khu vực bị hạn chế xây dựng, chưa có quy hoạch chi tiết hoặc chủ đầu tư không đủ năng lực pháp lý.
2. Chủ đầu tư không khắc phục hành vi xây dựng sai phép
Trong trường hợp chủ đầu tư xây dựng công trình không đúng với nội dung giấy phép đã được cấp, và đã bị lập biên bản xử lý vi phạm nhưng không khắc phục trong thời hạn yêu cầu, thì cũng sẽ bị thu hồi Giấy phép xây dựng.
Ví dụ: chủ đầu tư xây dựng thêm tầng, lấn chiếm ranh giới đất, sử dụng vật liệu không đúng quy chuẩn,… mà không sửa chữa hoặc tháo dỡ theo yêu cầu của cơ quan quản lý, thì sẽ bị thu hồi giấy phép theo quy định.
III. Trình tự thu hồi Giấy phép xây dựng
Theo quy định tại khoản 2 Điều 53 Nghị định 15/2021/NĐ-CP, trình tự thu hồi Giấy phép xây dựng được thực hiện như sau:
Bước 1: Xác định căn cứ thu hồi
Khi cơ quan có thẩm quyền phát hiện một trong hai trường hợp nêu trên, trong thời hạn 10 ngày kể từ thời điểm có đủ cơ sở xác định, cơ quan này sẽ ban hành quyết định thu hồi Giấy phép xây dựng.
Bước 2: Thông báo quyết định thu hồi
Sau khi ban hành quyết định, cơ quan thu hồi giấy phép sẽ thực hiện các bước sau:
- Gửi quyết định thu hồi cho tổ chức, cá nhân bị thu hồi giấy phép.
- Đăng tải thông tin quyết định trên cổng thông tin điện tử của cơ quan thu hồi.
- Thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có công trình xây dựng, để công bố công khai tại địa phương trong vòng 5 ngày làm việc kể từ khi ban hành quyết định.
Bước 3: Nộp lại giấy phép xây dựng
Tổ chức, cá nhân bị thu hồi Giấy phép xây dựng phải có trách nhiệm nộp lại bản gốc Giấy phép xây dựng cho cơ quan có thẩm quyền trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được quyết định thu hồi.
Bước 4: Hủy giấy phép xây dựng (nếu không nộp lại)
Nếu cá nhân hoặc tổ chức không thực hiện việc nộp lại bản gốc theo quy định, cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ ban hành quyết định hủy Giấy phép xây dựng, theo khoản 2 Điều 101 Luật Xây dựng 2014.
Quyết định hủy này sẽ:
- Được công bố trên trang thông tin điện tử của cơ quan ban hành.
- Đồng thời tích hợp vào hệ thống thông tin quản lý của Sở Xây dựng tại địa phương.
IV. Một số lưu ý quan trọng đối với chủ đầu tư
Để tránh trường hợp bị thu hồi Giấy phép xây dựng, chủ đầu tư cần chú ý các vấn đề sau:
- Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, giấy tờ pháp lý theo đúng quy định khi xin cấp giấy phép.
- Tuân thủ đúng các điều kiện, nội dung trong giấy phép đã được cấp, không tự ý điều chỉnh quy mô, kết cấu, mục đích sử dụng công trình.
- Nếu xảy ra vi phạm, cần nhanh chóng khắc phục sai phạm trong thời hạn quy định để tránh bị xử phạt và thu hồi giấy phép.
- Nắm rõ thẩm quyền và thủ tục cấp phép của từng cấp chính quyền để tránh việc xin cấp sai nơi, sai thẩm quyền.
- Thường xuyên tra cứu các văn bản pháp lý mới, đặc biệt các nghị định, thông tư sửa đổi liên quan đến hoạt động cấp phép và quản lý xây dựng.
V. Kết luận
Việc thu hồi Giấy phép xây dựng là biện pháp quản lý cần thiết nhằm bảo đảm trật tự trong hoạt động xây dựng, ngăn chặn tình trạng xây dựng trái phép, sai phép. Chủ đầu tư cần nắm vững các trường hợp bị thu hồi giấy phép xây dựng và trình tự thực hiện để có kế hoạch xây dựng hợp pháp, an toàn và hiệu quả.
Trong bối cảnh pháp luật xây dựng liên tục được cập nhật, mỗi cá nhân, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực này cần chủ động tìm hiểu và thực hiện nghiêm túc các quy định để hạn chế rủi ro về pháp lý cũng như thiệt hại về kinh tế trong quá trình đầu tư xây dựng.
CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN XÂY DỰNG TRƯỜNG LŨY
- Hotline: 0907 622 626 Mrs Như – 0918 556 729 Mr Tiên
- Email: tuvanxaydungtruongluy@gmail.com
- Website: xinphepxaydungbinhduong.com
- Trụ sở chính: Số 29, đường số 2, khu Tái Định Cư Phú Hoà 11, khu phố 3, phường Phú Lợi, Tp. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương