Giấy phép xây dựng đối với điện mặt trời áp mái đang là mối quan tâm của nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp khi muốn lắp đặt hệ thống năng lượng sạch, tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ khi nào cần xin giấy phép, thủ tục ra sao, và những quy định pháp lý cụ thể đi kèm. Trong bài viết này, Trường Lũy sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các quy định liên quan đến giấy phép xây dựng khi lắp đặt điện mặt trời áp mái, giúp quá trình thi công diễn ra thuận lợi, đúng pháp luật và tiết kiệm thời gian.
I. Giấy phép xây dựng đối với điện mặt trời áp mái là gì?
Điện mặt trời áp mái là hệ thống sử dụng các tấm pin năng lượng mặt trời được lắp đặt trên mái nhà, sân thượng hoặc khu vực mái bằng khác để hấp thụ bức xạ ánh sáng mặt trời và chuyển đổi thành điện năng. Đây là giải pháp sử dụng năng lượng tái tạo hiệu quả, vừa giúp tiết kiệm chi phí điện, vừa góp phần bảo vệ môi trường. Khi được lắp đặt, ngôi nhà của bạn sẽ giống như một “nhà máy điện mini”, tự chủ về nguồn điện sinh hoạt.
Giấy phép xây dựng đối với hệ thống điện mặt trời áp mái là loại văn bản pháp lý do cơ quan có thẩm quyền cấp, cho phép cá nhân hoặc tổ chức thực hiện hoạt động xây dựng, lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà. Việc có giấy phép này giúp hợp thức hóa quá trình thi công, đảm bảo tuân thủ các quy định về xây dựng và pháp luật hiện hành.

II. Điều kiện để được cấp giấy phép xây dựng đối với điện mặt trời áp mái
Theo quy định tại Điều 3, Thông tư số 36/2018/TT-BCT, một số trường hợp được miễn trừ giấy phép hoạt động điện lực, cụ thể gồm:
- Các hệ thống phát điện phục vụ nhu cầu sử dụng nội bộ, không bán điện cho bên thứ ba.
- Phát điện có công suất lắp đặt dưới 01 MW (01 MWp đối với nhà máy điện mặt trời lắp đặt tại 01 địa điểm và 01 điểm đấu nối) để bán điện cho tổ chức, cá nhân khác.
- Hình thức kinh doanh điện tại khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo có công suất nhỏ hơn 50 kVA, mua điện từ lưới phân phối để bán lại trực tiếp cho người dân tại khu vực đó.
- Các hoạt động điều độ hệ thống điện quốc gia và điều hành thị trường điện lực.
Bên cạnh đó, Thông tư 18/2020/TT-BCT cũng nêu rõ: “Hệ thống điện mặt trời mái nhà được miễn trừ giấy phép hoạt động điện lực.”
➜ Tóm lại, việc lắp đặt điện mặt trời áp mái hiện nay không cần xin giấy phép xây dựng, miễn là đáp ứng đúng điều kiện theo quy định pháp luật.

III. Các loại điện mặt trời áp mái hiện nay
1. Hệ thống điện mặt trời áp mái hòa lưới (nối lưới trực tiếp)

Đây là loại hình phổ biến nhất hiện nay nhờ vào thiết kế đơn giản, chi phí đầu tư ban đầu thấp và dễ dàng vận hành. Hệ thống hoạt động bằng cách kết nối trực tiếp với lưới điện quốc gia, phù hợp với các hộ gia đình, doanh nghiệp nhỏ, nhà xưởng,…
Khi có ánh nắng mặt trời, các tấm pin sẽ phát điện để sử dụng và phần điện dư sẽ được hòa vào lưới. Tuy nhiên, điểm hạn chế của mô hình này là khi mất điện lưới, hệ thống cũng sẽ ngừng hoạt động, do phải đảm bảo an toàn cho người sửa chữa điện lưới.
Ưu điểm:
- Thiết kế đơn giản, dễ lắp đặt và vận hành.
- Chi phí đầu tư ban đầu thấp.
- Tiết kiệm hóa đơn tiền điện hàng tháng.
- Không cần hệ thống lưu trữ, tiết kiệm không gian và chi phí bảo trì.
Nhược điểm:
- Khi mất điện lưới, hệ thống cũng ngừng hoạt động để đảm bảo an toàn (ngay cả khi trời nắng).
- Không phù hợp cho các khu vực thường xuyên bị cúp điện.
2. Hệ thống điện mặt trời áp mái kết hợp lưu trữ và hòa lưới

Đây là phiên bản nâng cấp hơn, tích hợp khả năng vừa lưu trữ điện, vừa hòa lưới. Hệ thống sẽ ưu tiên nạp điện vào bộ lưu trữ (như bình ắc quy hoặc pin lithium) để đảm bảo có nguồn điện sử dụng khi mất điện lưới. Khi pin lưu trữ đầy, phần điện còn lại sẽ được chuyển thành điện xoay chiều để sử dụng hoặc hòa vào lưới.
Loại hình này đặc biệt thích hợp với các công trình yêu cầu nguồn điện liên tục, như bệnh viện, trung tâm dữ liệu, khu vui chơi hoặc các khu công nghiệp quan trọng. Tuy nhiên, chi phí đầu tư và bảo trì cao hơn đáng kể so với hệ thống hòa lưới thông thường.
Ưu điểm:
- Có thể sử dụng điện ngay cả khi mất điện lưới.
- Đảm bảo hoạt động liên tục cho các công trình cần nguồn điện ổn định (bệnh viện, khu công nghiệp…).
- Chủ động nguồn điện, giảm phụ thuộc vào lưới quốc gia.
Nhược điểm:
- Chi phí đầu tư và bảo trì cao do có thêm hệ thống lưu trữ.
- Yêu cầu kỹ thuật phức tạp hơn.
- Tuổi thọ và hiệu suất của bộ lưu trữ có thể giảm theo thời gian.
IV. Các câu hỏi thường gặp
1. Điện mặt trời áp mái có những loại nào? Ưu nhược điểm ra sao?
➜ Trả lời: Có 2 loại phổ biến:
- Hệ thống hòa lưới (không lưu trữ): Chi phí thấp, dễ thi công, nhưng sẽ ngừng hoạt động khi mất điện lưới.
- Hệ thống kết hợp lưu trữ + hòa lưới: Có thể dùng điện kể cả khi mất điện lưới, nhưng chi phí cao hơn, cần đầu tư acquy và hệ thống điều khiển.
2. Xin phép lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời ở đâu?
➜ Trả lời: Việc xin phép và hoàn tất thủ tục lắp đặt điện mặt trời cần thực hiện theo đúng quy định tại các cơ quan có thẩm quyền, cụ thể như sau:
-Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) hoặc các đơn vị thành viên:
Chủ đầu tư sẽ tiến hành ký hợp đồng mua bán điện với EVN dựa trên mẫu hợp đồng chuẩn và mức giá được nhà nước ban hành tại thời điểm ký kết. Ngoài ra, cần chuẩn bị một số hồ sơ liên quan như:
- Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (nếu là doanh nghiệp)
- Giấy phép xây dựng (nếu dự án cần xây dựng công trình mới)
- Các giấy tờ chứng minh đủ điều kiện phòng cháy chữa cháy (nếu có yêu cầu)
-Bộ Công Thương:
Đối với các hệ thống điện mặt trời nối lưới, chủ đầu tư phải gửi một bản sao hợp đồng mua bán điện đã ký với EVN về Bộ Công Thương, trong vòng 30 ngày kể từ ngày ký hợp đồng để hoàn tất thủ tục theo quy định.
V. Kết luận
Tóm lại, việc lắp đặt điện mặt trời áp mái hiện nay không cần xin giấy phép xây dựng, miễn là đáp ứng đúng các điều kiện theo quy định pháp luật về quy mô, mục đích sử dụng và tiêu chuẩn kỹ thuật. Tuy nhiên, để đảm bảo công trình vận hành an toàn và hợp pháp, chủ đầu tư vẫn cần nắm rõ các quy định liên quan đến giấy phép xây dựng đối với điện mặt trời áp mái và thực hiện đúng quy trình thủ tục cần thiết. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ đầu sẽ giúp bạn yên tâm khai thác nguồn năng lượng sạch hiệu quả, bền vững và đúng pháp lý.
CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN XÂY DỰNG TRƯỜNG LŨY
- Hotline: 0907 622 626 Mrs Như – 0918 556 729 Mr Tiên
- Email: tuvanxaydungtruongluy@gmail.com
- Website: xinphepxaydungbinhduong.com
- Trụ sở chính: Số 29, đường số 2, khu Tái Định Cư Phú Hoà 11, khu phố 3, phường Phú Lợi, Tp. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương